Ο Milton Friedman (31 Ιουλίου 1912 – 16 Νοεμβρίου 2006) ήταν ένας από του πιο σημαντικούς Αμερικανούς οικονομόλογους. Υπήρξε Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Chicago και αργότερα στο Πανεπιστήμιο του Stanford. ‘Eλαβε το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών του 1976 για την έρευνα του αναφορικά με την ανάλυση της κατανάλωσης, τη νομισματική ιστορία και τη θεωρία της νομισματικής πολιτικής.
Οι προκλήσεις του Friedman σε αυτό που αργότερα αποκάλεσε «αφελή κεϋνσιανή θεωρία» ξεκίνησαν με την ερμηνεία του για την κατανάλωση, η οποία βασιζόταν στη διαχρονική αριστοποίηση εκ μέρους των καταναλωτών. Το 1957, εισήγαγε τη θεωρία του ‘μονίμου εισοδήματος’, σε αντιδιαστολή με τη θεωρία του ‘τρέχοντος εισοδήματος’ του Keynes, η οποία γρήγορα έγινε ευρύτερα αποδεκτή, και ήταν μεταξύ των πρώτων που διέδωσε τη θεωρία της εξομάλυνσης της κατανάλωσης εκ μέρους των καταναλωτών.
Επίσης στη δεκαετία του 1950 πρωτοστάτησε στην αναβίωση της ποσοτικής θεωρίας του χρήματος, βάζοντας τη συνάρτηση ζήτησης χρήματος στο επίκεντρο της μακροοικονομικής ανάλυσης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, στη μνημειώδη νομισματική ιστορία των ΗΠΑ που συνέγραψε με την Anna Schwartz, έδωσε μία νομισματική ερμηνεία της μεγάλης ύφεσης της δεκαετίας του 1930, σε μερική αντιδιαστολή με την κρατούσα τότε κεϋνσιανή ερμηνεία. Απέδωσε το βάθος και τη διάρκεια της ύφεσης στην υπερβολικά περιοριστική νομισματική πολιτική που ακολούθησε τότε η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, το Federal Reserve System.
Οι απόψεις του αναφορικά με το ρόλο της προσφοράς χρήματος στον προσδιορισμό της νομισματικής πολιτικής συχνά αναφέρονται ως η βάση του λεγόμενου ‘μονεταρισμού’, ο οποίος συστήνει τον έλεγχο της προσφοράς χρήματος προκειμένου να περιοριστούν οι μακροοικονομικές διακυμάνσεις.
Στην φημισμένη διάλεξη του ως πρόεδρος της Αμερικανικής Οικονομικής Εταιρείας το 1968, με τίτλο ΄Ο Ρόλος της Νομισματικής Πολιτικής’, έθεσε τις βάσεις για τη σύγχρονη προσέγγιση της στόχευσης του πληθωρισμού αντί για την νομισματική πολιτική της διακριτικής ευχέρειας. Υποστήριξε ότι υπάρχει ένα “φυσικό” ποσοστό ανεργίας και ότι μια νομισματική πολιτική η οποία επιχειρεί να διατηρήσει την ανεργία κάτω από το ποσοστό αυτό θα οδηγήσει σε συνεχή αύξηση του πληθωρισμού. Σύμφωνα με την άποψη του αυτή, η καμπύλη Phillips είναι μακροχρόνια κατακόρυφη στο “φυσικό” της ποσοστό.
Η άποψη του αυτή, σε συνδυασμό με παρόμοιες απόψεις από τον Phelps (1967) και αργότερα από τον Lucas (1972), και τις περιόδους του στασιμοπληθωρισμού της δεκαετίας του 1970, είχε καταλυτικές επιπτώσεις για τη νομισματική πολιτική μετά τη δεκαετία του 1980. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες απέτυχαν στην προσπάθεια τους να ελέγξουν τον πληθωρισμό μέσω στόχων για την αύξηση της προσφοράς χρήματος, και μετά τις αρχές της δεκαετίας του 1980 χρησιμοποιούν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια ως το κύριο εργαλείο της νομισματικής πολιτικής.
Σήμερα η νομισματική πολιτική προσδιορίζεται με βάση κανόνες για τον προσδιορισμό των ονομαστικών επιτοκίων, που στοχεύουν στον περιορισμό των διακυμάνσεων του πληθωρισμού γύρω από ένα σταθερό ποσοστό της τάξης του 2% το χρόνο, και στον περιορισμό των διακυμάνσεων της ανεργίας γύρω από το ‘φυσικό’ της ποσοστό.
_____________________________
Βασικές Εργασίες του Milton Friedman:
1948, «A Monetary and Fiscal Framework for Economic Stability», American Economic Review, 38 (2), pp. 245-264
1953, «The Methodology of Positive Economics», Ch. in his Essays on Positive Economics, University of Chicago Press, Chicago, Ill.
1956, «The Quantity Theory of Money – A Restatement», Ch. 1 in his ed., Studies in the Quantity Theory of Money, University of Chicago Press, Chicago, Ill.
1957, A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press and NBER, Princeton, NJ.
1963, (with Schwartz, A.J.), A Monetary History of the United States, 1867–1960, Princeton University Press and NBER, Princeton, NJ.
1968, ‘The Role of Monetary Policy’, American Economic Review, 58 (1), pp. 1-17.
1969, ‘The Optimum Quantity of Money», Ch. 1 in his, The Optimum Quantity of Money and Other Essays, Aldine, New Brunswick, NJ.
Σύνδεσμος σε αναλυτικό σημείωμα για τον Milton Friedman
Το Αυτοβιογραφικό Σημείωμα του Milton Friedman στην Ιστοσελίδα του Ιδρύματος Nobel
Ιστοσελίδα για τον Milton Friedman στο Hoover Institution, Stanford University
Μακροοικονομικη Θεωρια 