Όταν οι οικονομολόγοι αναλύουν τις βραχυχρόνιες μεταβολές της οικονομικής δραστηριότητας, για παράδειγμα από τρίμηνο σε τρίμηνο ή από χρόνο σε χρόνο, εστιάζουν στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ παραγωγής, εισοδήματος και συνολικής ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες.
Οι μεταβολές στη συνολική ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών οδηγούν σε μεταβολές στη συνολική παραγωγή και την απασχόληση. Με τη σειρά τους, οι μεταβολές στη συνολική παραγωγή και την απασχόληση οδηγούν σε αλλαγές στο συνολικό εισόδημα. Τέλος, οι μεταβολές του συνολικού εισοδήματος (και της απασχόλησης) οδηγούν σε περαιτέρω μεταβολές στη συνολική ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, και ούτω καθεξής.
Αυτή η άποψη της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας βραχυπρόθεσμα, η οποία είναι η κυρίαρχη άποψη μεταξύ των μακροοικονομολόγων, οφείλεται στη Γενική Θεωρία του Keynes (1936), ο οποίος την ανέπτυξε ως απάντηση στη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930 και στην αδυναμία των λεγόμενων «κλασσικών» οικονομικών να την εξηγήσουν ικανοποιητικά.
Σύμφωνα με το βασικό κεϋνσιανό υπόδειγμα, η παραγωγή και το εισόδημα βραχυπρόθεσμα εξαρτώνται από τη συνολική ζήτηση, η οποία εξαρτάται από το εισόδημα, το οποίο ισούται με την παραγωγή.
Η εξωγενής αύξηση της συνολικής ζήτησης, όπως η αύξηση της αυτόνομης κατανάλωσης, των επενδύσεων ή των κρατικών δαπανών, οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής και αντίστοιχη αύξηση του εισοδήματος. Αυτή η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της ζήτησης μέσω της κατανάλωσης, η οποία οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της παραγωγής και του εισοδήματος, και ούτω καθεξής. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια αύξηση της παραγωγής που είναι πολλαπλάσια από την αρχική μεταβολή της συνολικής ζήτησης, ανάλογα με τον πολλαπλασιαστή.
Ο Πολλαπλασιαστής
Το μέγεθος του πολλαπλασιαστή στο απλό κεϋνσιανό υπόδειγμα σχετίζεται άμεσα με το μέγεθος της οριακής ροπής προς κατανάλωση. Όσο μεγαλύτερη είναι η οριακή ροπή προς κατανάλωση, τόσο μεγαλύτερος είναι ο πολλαπλασιαστής.
Ο λόγος είναι ότι για κάθε επιπλέον μονάδα αυτόνομων δαπανών και εισοδήματος, η κατανάλωση αυξάνεται κατά την οριακή ροπή προς κατανάλωση, γεγονός που προκαλεί περαιτέρω δευτερογενή αύξηση των συνολικών δαπανών, της παραγωγής και του εισοδήματος, μια περαιτέρω αύξηση της κατανάλωσης, μια περαιτέρω τριτογενή αύξηση της παραγωγής και του εισοδήματος, μια περαιτέρω αύξηση της κατανάλωσης κατά , κ.ο.κ. Αυτή η διαδικασία συγκλίνει στο αντίστροφο της διαφοράς της μονάδας από την οριακή ροπή προς κατανάλωση (αντίστροφο της οριακής ροπής προς αποταμίευση) μόλις ολοκληρωθούν οι κύκλοι των αυξήσεων της κατανάλωσης.
Συνολική Ζήτηση, Παραγωγή και Απασχόληση
Με την υπόθεση ότι βραχυχρόνια η απασχόληση είναι ανάλογη της παραγωγής, η αύξηση της παραγωγής λόγω αύξηση της συνολικής ζήτησης οδηγεί σε πολλαπλασιαστική αύξηση και της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας. Αντίθετα, μία μείωση της συνολικής ζήτησης, η οποία προκαλεί μείωση της παραγωγής οδηγεί σε μείωση και της απασχόλησης και αύξηση του ποσοστού ανεργίας.
Συνολική Ζήτηση και Δημοσιονομική Πολιτική
Ενώ η αύξηση των κρατικών δαπανών που χρηματοδοτούνται μέσω δανεισμού αυξάνει τη συνολική ζήτηση και την παραγωγή σύμφωνα με το ύψος του πολλαπλασιαστή, η αύξηση των κρατικών δαπανών που χρηματοδοτούνται μέσω της αύξησης των φόρων αυξάνει τη συνολική ζήτηση και την παραγωγή κατά το ίδιο το ποσό της αύξησης. Ο πολλαπλασιαστής του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού ισούται με τη μονάδα. Ο λόγος είναι ότι η αύξηση των φόρων μειώνει τη συνολική ζήτηση μέσω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών.
Σύνδεσμος στις Διαφάνειες της Διάλεξης
Τι Είναι ο Κεϋνσιανός Πολλαπλασιαστής. Άρθρο περιοδικού The Economist
Ποιος ήταν ο John Maynard Keynes;
Διδακτικά Συγγράμματα
Αλογοσκούφης Κεφ. 2
Mankiw Κεφ. 11.1
Blanchard Κεφ. 3
Μακροοικονομικη Θεωρια 